
سیستم اعلام حریق متعارف
سیستم اعلام حریق متعارف: راهنمای جامع و کامل
سیستمهای اعلام حریق از اجزای ضروری در تأمین ایمنی ساختمانها به شمار میآیند. این سیستمها با شناسایی سریع دود، حرارت یا شعله، ساکنان و نیروهای امدادی را از وقوع حریق مطلع میکنند. سیستم اعلام حریق متعارف یکی از رایجترین انواع این سیستمهاست که در بسیاری از ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله، بهصورت جامع به بررسی سیستم اعلام حریق متعارف، نحوه عملکرد، اجزا، مزایا و معایب، کاربردها، تفاوتهای آن با سیستم آدرسپذیر و استانداردهای مربوطه خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد :
سیستم اعلام حریق متعارف بر اساس تقسیم ساختمان به نواحی (زونها) عمل میکند. هر زون شامل تعدادی دتکتور (آشکارساز) و شستی اعلام حریق است. هنگام وقوع حریق در یک زون، کنترل پنل سیستم فقط زون مربوطه را نشان میدهد و محل دقیق آتشسوزی مشخص نمیشود. فرآیند عملکرد این سیستم بهصورت زیر است:
- تشخیص حریق: دتکتورها یا شستیهای اعلام حریق، وقوع آتش را شناسایی میکنند.
- ارسال سیگنال به کنترل پنل: دتکتورها سیگنال هشدار را به پنل مرکزی ارسال میکنند.
- فعالسازی هشدارها: آژیرها و فلاشرها برای آگاهسازی ساکنان فعال میشوند.
- اعلام وضعیت به تیمهای امدادی: نگهبان یا مدیر ساختمان پس از بررسی زون اعلامشده، آتشنشانی را مطلع میکند.
اجزای سیستم اعلام حریق متعارف:
سیستم اعلام حریق متعارف از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد آن دارند:
- کنترل پنل مرکزی: وظیفه دریافت اطلاعات از دتکتورها و شستیها و فعالسازی هشدارها را بر عهده دارد.
- دتکتور دود: برای تشخیص دود ناشی از آتشسوزی مورد استفاده قرار میگیرد.
- دتکتور حرارت: تغییرات دمایی غیرعادی را تشخیص میدهد.
- دتکتور ترکیبی: ترکیبی از دتکتور دود و حرارت برای تشخیص دقیقتر حریق است.
- شستی اعلام حریق: به افراد اجازه میدهد که در صورت مشاهده حریق، هشدار را بهصورت دستی فعال کنند.
- آژیر و فلاشر: هشدارهای صوتی و نوری را برای آگاهسازی ساکنان فعال میکند.
- باتری پشتیبان: در صورت قطع برق، سیستم را تغذیه میکند تا همچنان فعال بماند.
- کابلها و اتصالات: ارتباط بین اجزا را برقرار میکنند و بهصورت زونبندی شده سیمکشی میشوند.
مزایا و معایب سیستم اعلام حریق متعارف:
مزایا:
- قیمت مناسب: هزینه نصب و نگهداری این سیستم نسبت به سیستمهای آدرسپذیر کمتر است.
- سادگی نصب و راهاندازی: نیازی به برنامهریزی پیچیده ندارد و بهراحتی قابل اجراست.
- قابلاعتماد بودن: ساختار ساده این سیستم احتمال خطاهای نرمافزاری را کاهش میدهد.
معایب:
- عدم تعیین موقعیت دقیق حریق: فقط زون دچار حریق را مشخص میکند، اما موقعیت دقیق را نشان نمیدهد.
- سیمکشی زیاد: برای هر زون نیاز به سیمکشی مجزا دارد که میتواند در ساختمانهای بزرگ چالشبرانگیز باشد.
- امکان افزایش خطاها در سیستمهای بزرگ: به دلیل افزایش تعداد دتکتورها و شستیها، احتمال بروز هشدارهای کاذب بیشتر میشود.
کاربردهای سیستم اعلام حریق متعارف:
این سیستم برای مکانهایی که نیاز به اعلام موقعیت دقیق آتش ندارند، گزینهای ایدهآل محسوب میشود. برخی از کاربردهای رایج آن شامل:
- ساختمانهای مسکونی کوچک و متوسط
- مراکز اداری و تجاری کوچک
- مدارس و مراکز آموزشی
- انبارهای کوچک و متوسط
- پارکینگها و گاراژها
مقایسه سیستم اعلام حریق متعارف با سیستم آدرسپذیر:
سیستمهای اعلام حریق به دو دسته اصلی متعارف و آدرسپذیر تقسیم میشوند. مقایسه این دو سیستم در جدول زیر ارائه شده است:
ویژگی | سیستم متعارف | سیستم آدرسپذیر |
---|---|---|
هزینه | کم | بالا |
دقت در تشخیص موقعیت حریق | پایین (زون را مشخص میکند) | بالا (دتکتور دقیق را مشخص میکند) |
سیمکشی | زیاد | کمتر (شبکهای) |
مناسب برای ساختمانهای | کوچک و متوسط | بزرگ و پیچیده |
برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستمهای اعلام حریق، رعایت استانداردهای ملی و بینالمللی ضروری است. برخی از مهمترین استانداردهای مربوط به این سیستم عبارتاند از:
- استاندارد NFPA 72: استاندارد بینالمللی اعلام حریق که نحوه طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای اعلام حریق را مشخص میکند.
- استاندارد BS 5839: استاندارد بریتانیا برای طراحی و اجرای سیستمهای اعلام حریق.
- استاندارد ملی ایران: مجموعهای از دستورالعملها برای اجرای سیستمهای اعلام حریق در ساختمانهای مختلف.
سیستم اعلام حریق متعارف یک راهکار ساده، مقرونبهصرفه و قابلاعتماد برای شناسایی و هشدار حریق در ساختمانهای کوچک و متوسط محسوب میشود. با این حال، در ساختمانهای بزرگتر که نیاز به تشخیص موقعیت دقیق حریق دارند، سیستمهای آدرسپذیر گزینه بهتری خواهند بود. رعایت استانداردهای مرتبط و بررسی نیازهای خاص هر ساختمان میتواند به انتخاب صحیح سیستم اعلام حریق کمک کند.